Azospermi Genel Bilgi

Azospermi, erkeğin menisinde sperm hücresinin hiç bulunmaması durumudur ve erkek infertilitesinin yaklaşık %10-15’inde görülür. Gebelik elde edilememesiyle çiftlerde fark edilir. Azospermi, altta yatan nedenlere göre farklı tedavi stratejileri gerektirir. Cerrahi teknikler ve laboratuvar yöntemleri ile sperm elde edilerek tüp bebek tedavisi uygulanabilir.

Azospermi Türleri

• Obstrüktif Azospermi: Testislerde sperm üretimi normaldir, ancak epididim veya vas deferens gibi sperm taşıyıcı kanallarda tıkanıklık vardır.
• Non-Obstrüktif Azospermi: Testislerde sperm üretimi yetersizdir veya hiç yoktur. Genetik bozukluklar, hormonal dengesizlikler veya testis dokusundaki hasarlar nedeniyle gelişir.

Belirtiler

• Çocuk sahibi olamama
• Testis boyutunda küçülme (non-obstrüktif tipte)
• Düşük testosteron belirtileri: Libido azalması, enerji düşüklüğü
• Genellikle belirgin bir semptom olmayabilir, infertilite dışında fark edilmez

Tanı Yöntemleri

• Fiziksel Muayene: Testislerin boyutu, şekli ve epididim durumu değerlendirilir.
• Semen Analizi: En az iki farklı örnekle sperm olup olmadığı kontrol edilir.
• Hormon Testleri: FSH, LH, testosteron ve prolaktin düzeyleri ölçülür.
• Testis Ultrasonu: Testis ve epididim yapısı incelenir.
• Genetik Testler: Klinefelter sendromu veya Y kromozomu AZF gen delesyonları araştırılır.
• Testis Biyopsisi: Non-obstrüktif azospermi vakalarında sperm üretimi değerlendirilir.

Cerrahi Sperm Elde Etme Yöntemleri

PESA (Perkütan Epididimal Sperm Aspirasyonu)

Epididim bölgesine ince bir iğne ile girilerek sperm hücreleri toplanır. Genellikle lokal anestezi altında uygulanır ve ayaktan tedavi şeklindedir. Obstrüktif azospermi vakalarında tercih edilir.

TESA (Testiküler Sperm Aspirasyonu)

Testis dokusuna ince bir iğne ile girilerek sperm hücreleri alınır. Lokal anestezi ile uygulanabilir ve testis dokusuna minimum zarar verir.

TESE (Testiküler Sperm Ekstraksiyonu)

Testis dokusundan küçük bir doku parçası alınarak sperm aranır. Genellikle genel anestezi altında yapılır ve non-obstrüktif vakalarda tercih edilir.

Mikro-TESE (Mikroskopik Testiküler Sperm Ekstraksiyonu)

Mikroskop altında, testis dokusundaki sperm üretimi yüksek bölgelerden sperm hücreleri toplanır. Sperm bulma oranını artırır ve testis dokusuna zarar verme riskini azaltır.

Hormonal Tedavi

Non-obstrüktif azospermi vakalarında sperm üretimi yetersizdir. FSH ve LH hormonları ile yapılan tedavi sperm üretimini uyarabilir. Hormonal denge sağlanarak sperm üretimi artırılabilir.

Genetik Danışmanlık ve Tedavi

Genetik bozukluklar azospermiye yol açabilir. Klinefelter sendromu veya Y kromozomu AZF gen delesyonları gibi durumlar sperm üretimini etkiler. Genetik danışmanlık ve testler ile tedavi planı oluşturulur.

Tedavi Başarı Oranları

Başarı oranları altta yatan neden ve uygulanan yönteme bağlıdır. Obstrüktif azospermi vakalarında cerrahi sperm elde etme yöntemleri yüksek başarı sağlar. Non-obstrüktif azospermi vakalarında başarı oranı daha düşüktür. Mikro-TESE ile başarı oranları artırılabilir.

Sonuç ve Öneriler

Azospermi, erkek infertilitesinin önemli bir nedenidir. Obstrüktif ve non-obstrüktif olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Cerrahi sperm elde etme yöntemleri, hormonal tedavi ve genetik danışmanlık ile tedavi edilebilir. Erkeklerin üreme sağlığı konusunda bilinçlenmesi ve erken dönemde uzman bir üroloğa başvurması tedavi başarısını artırır.